CBAM Regels en Regelgeving
De complete gids voor EU CBAM wetgeving, verplichtingen en naleving
EU Verordening 2023/956
Het Carbon Border Adjustment Mechanism is vastgelegd in EU Verordening 2023/956, die op 17 mei 2023 is gepubliceerd in het Publicatieblad van de Europese Unie. Deze verordening legt de juridische basis voor het CBAM-systeem.
Het hoofddoel van CBAM is het voorkomen van carbon leakage: de verplaatsing van CO2-intensieve productie naar landen met minder strenge klimaatregels. Door een CO2-prijs te heffen op geïmporteerde goederen, worden Europese producenten beschermd tegen oneerlijke concurrentie.
Officiële bron
De volledige tekst van de verordening is beschikbaar via het Publicatieblad van de EU en de website van de Europese Commissie.
Bekijk EU Verordening 2023/956Tijdlijnen en fases
Transitieperiode
1 oktober 2023 - 31 december 2025
Tijdens de transitieperiode zijn importeurs verplicht kwartaalrapportages in te dienen. Er hoeven nog geen CBAM-certificaten te worden gekocht, maar rapportageverplichtingen zijn wel van kracht.
- Kwartaalrapportages zijn verplicht
- Rapportage van embedded emissies (direct en indirect)
- Geen financiële verplichting tot aankoop certificaten
Definitieve fase
Vanaf 1 januari 2026
Vanaf 2026 treedt het volledige CBAM-systeem in werking. Importeurs moeten CBAM-certificaten aanschaffen die overeenkomen met de embedded emissies van hun geïmporteerde goederen.
- Aankoop van CBAM-certificaten verplicht
- Certificaatprijs gekoppeld aan EU ETS-prijs
- Jaarlijkse CBAM-aangifte (deadline: 31 mei)
- Aftrek mogelijk voor CO2-prijs betaald in land van herkomst
Verplichtingen voor importeurs
Registratie als CBAM declarant
Tijdens de overgangsperiode rapporteren importeurs via het CBAM Transitional Registry. Voor de definitieve fase (vanaf 1 januari 2026) moeten importeurs bij de nationale bevoegde autoriteit de status van 'authorised CBAM declarant' aanvragen in het CBAM Registry.
- • Registratie via nationale bevoegde autoriteit
- • EORI-nummer vereist
- • Toegang tot het CBAM Registry systeem
Kwartaalrapportages (transitieperiode)
Tijdens de transitieperiode moet elk kwartaal een rapportage worden ingediend met informatie over geïmporteerde goederen en hun embedded emissies.
- • Hoeveelheid goederen per goederentype en CN-code
- • Embedded emissies (direct en indirect)
- • Land van oorsprong en productie-installatie
- • Eventuele CO2-prijs betaald in land van herkomst
Aankoop CBAM-certificaten (vanaf 2026)
Vanaf 2026 moeten importeurs CBAM-certificaten kopen voor de embedded emissies van hun geïmporteerde goederen. De prijs wordt wekelijks vastgesteld op basis van de gemiddelde EU ETS-prijs.
- • Certificaten kopen via nationaal CBAM-register
- • Jaarlijkse inlevering vóór 31 mei
- • Certificaten kunnen worden terugverkocht
Data verzameling van leveranciers
Importeurs zijn verantwoordelijk voor het verkrijgen van accurate emissiedata van hun leveranciers. Dit kan via gecontroleerde emissierapporten of default waarden.
- • Emissiedata per productie-installatie
- • Verificatie door onafhankelijke controleur
- • Default waarden als werkelijke data ontbreekt
Sancties bij niet-naleving
Financiële boetes
Bij het niet tijdig inleveren van voldoende CBAM-certificaten gelden boetes die zijn afgestemd op de ETS-boetes per ton CO₂e. Wie CBAM-goederen importeert zonder vereiste autorisatie of herhaaldelijk in gebreke blijft, kan te maken krijgen met aanzienlijk hogere boetes (tot een veelvoud van de standaardboete) en aanvullende maatregelen, zoals schorsing van de CBAM-status of een importverbod.
Belangrijk!
Elke lidstaat kan aanvullende nationale sancties opleggen. In Nederland wordt de uitvoering gedaan door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) in samenwerking met de Belastingdienst. Zorg voor tijdige en correcte naleving om boetes te voorkomen.
Belangrijke data en deadlines
Transitieperiode (2023-2025)
31 januari 2024
Deadline eerste CBAM-rapportage (Q4 2023)
30 april / 31 juli / 31 oktober / 31 januari
Kwartaaldeadlines voor CBAM-rapportages (één maand na kwartaaleinde)
31 december 2025
Einde transitieperiode - laatste kwartaalrapportage voor Q4 2025 uiterlijk 31 januari 2026
Definitieve fase (vanaf 2026)
1 januari 2026
Start definitieve CBAM-fase - certificaatverplichting treedt in werking
31 mei (jaarlijks)
Deadline voor indiening jaarlijkse CBAM-aangifte en inlevering certificaten
2034
Volledige uitfasering gratis EU ETS-rechten - CBAM volledig operationeel
Officiële EU bronnen
Hulp nodig met CBAM compliance?
Wij helpen u met alle aspecten van CBAM-regelgeving en zorgen voor volledige naleving